Beleidsverantwoording
Groen en Recreatie (ontwikkeling) voor beheer zie programma Beheer Openbare Ruimte
In 2014 is gestart met het actualiseren van het Groenbeleidsplan (GBP) uit 1998. Eind van het jaar is een concept Groene Agenda uitgebracht, die de nieuwe trends en ontwikkelingen schetst op het groene vakgebied in aanvulling op het Groenbeleidsplan (de algemene beleidsdoelen die hier in beschreven staan blijven gewoon gelden). Naast de agendering van nieuwe onderwerpen is ook gekeken wat de rol van de gemeente daarbij is. Er is gekozen voor een beknopte agenda.
In 2014 valt een tweetal ontwikkelingen in het bijzonder op:
een sterke trend op het vlak van nieuwe groene en recreatieve initiatieven / coöperaties vanuit de maatschappij;
de realisatie van nieuwe routenetwerken en groene ruimten lokken particuliere investeringen uit.
In het buitengebied van Zwolle is een omslag gaande van een overheidsgestuurde naar een coöperatief gestuurde gebiedsorganisatie met een grote rol voor maatschappelijke organisaties uit dit gebied. In het Nationaal Landschap IJsseldelta loopt men hierin voorop en is in 2014 de basis gelegd voor de oprichting van een gebiedscoöperatie voor het NLIJ in 2015. Ook werken Agrarische Natuurverenigingen sinds kort samen. Er zijn veel initiatieven op het vlak van stadslandbouw. Bij de laatste gaat het ook om professionele stadslandbouw die mogelijk een welkome versterking (zowel functioneel als ruimtelijk) kan betekenen van de fraaie stadsranden van Zwolle. In de stad zien we een vergelijkbare ontwikkeling. Collectieven, groepen burgers pakken nieuwe groenontwikkelingen op, onder meer binnen de Groene Loper.
We zien dat de investeringen in het "groen" van de afgelopen en komende jaren mede aanleiding zijn voor private investeringen. Zo zijn er het afgelopen jaar voorbereidingen getroffen voor het mogelijk maken van de komst van particulier te ontwikkelen horecagelegenheden bij de Wijthmenerplas, in park de Wezenlanden en de Vechtcorridor. Daardoor wordt de aantrekkelijkheid van parken, recreatiegebieden en routenetwerken verhoogd en kan er genoten worden van de fraaie natuur. Dit vraagt wel om een handhaving van de huidige kwaliteit van dit groen. Er zijn voorbereidingen getroffen voor het uitbrengen van een nieuwe recreatieve routekaart inclusief aanduiding van horeca-gelegenheden in het recreatieseizoen 2015.
De geslaagde samenwerking tussen gemeenten en waterschappen ten tijde van Gebiedsgerichtwerken (Investeringsbudget Landelijk Gebied) van de afgelopen jaren vroeg om voortzetting. In 2014 is gewerkt aan het verkennen van de samenwerking met meerdere gemeenten in Noord-Overijssel ten behoeve van leefbaarheid van het buitengebied en de verbetering relatie stad-platteland. Aangezien middelen steeds schaarser worden, is afgelopen jaar ook nagegaan of Zwolle (en Kampen) in samenwerking met andere gemeenten in Noord-Overijssel, kunnen meedoen aan de Europese programma's voor het buitengebied (zoals LEADER). Dat lijkt kansrijk. Met een dergelijk subsidieprogramma kunnen met name de eerder genoemde gebiedsprocessen en bijvoorbeeld een gebiedsmakelaar succesvol worden voortgezet.
Afgelopen jaar is nadrukkelijk gekeken naar het meeliften op projecten van derden met voorzieningen voor natuur en recreatie. Hierbij moet vooral gedacht worden aan mogelijk noodzakelijke maatregelen vanuit het Hoogwaterbeschermings-programma (HWBP) van het waterschap langs Zwarte Water en Vecht&IJssel (in latere perioden). Dit biedt kansen voor toegankelijke en natuurlijke oevers. Hiervoor is een Schetsschuit gehouden en een visie op hoofdlijn gereed gekomen. Ook de spoorverdubbeling Herfte-Zwolle kent naast bedreigingen, ook kansen voor verbetering van de groen- en route-structuur; er is intensief meegedacht.
Gebiedsgericht bundelen van investeringsstromen is een belangrijke zo niet enige mogelijkheid om doelen te bereiken.
Milieu
De klassieke milieuthema’s geluid, luchtkwaliteit, externe veiligheid en bodem zijn op orde. Bezuinigingsrondes van de
afgelopen jaren hebben er voor gezorgd dat taken sober worden uitgevoerd. Het minimaal noodzakelijke, maar wel alert op
kansen voor werk-met-werk maken.
Voor luchtkwaliteit is beleid inmiddels verankerd in landelijke wet- en regelgeving. Deze worden gevolgd. Voor Zwolle wordt er aan voldaan. Het is een vast aandachtspunt bij ruimtelijke ontwikkelingen. En ook flankerend wordt gewerkt aan het thema, bijvoorbeeld vanuit mobiliteit en energie. De programma’s voor de komende jaren voor Externe Veiligheid en geluid zijn in uitvoeren. Voor beide geldt dat daarmee financiële middelen, veelal extern (provincie, ISV) voor de komende jaren goed zijn belegd en werkzaamheden voor de komende jaren zijn geborgd.
De grootste uitdagingen liggen op het gebied van water, klimaat en energie. Zij komen bij elkaar in de “Klimaatactieve stad”.
Het bijdragen aan het voorkomen en het verminderen van klimaatverandering en tegelijkertijd het voorbereid zijn op, het
aanpassen aan de effecten ervan. Maar met een duurzaam resultaat. Dus hoe kunnen deze uitdagingen leiden tot een sterkere
lokale/regionale economie en een sterkere sociale infrastructuur? Op dit moment is Zwolle hierin landelijk koploper en dat biedt
extra kansen voor samenwerking en cofinanciering.
Voor Energie is dit jaar verder gewerkt aan de uitvoering van de Zwolse Energie-agenda (zie ook verder). Eén van de punten is de uitvoering van de Overijsselse Aanpak 2.0 die er op is gericht zoveel mogelijk particuliere woningeigenaren te bewegen hun woning te verduurzamen: www.verbeterenbespaar-zwolle.nl. Intussen zijn door 962 woningeigenaren maatregelen getroffen. Ook is de subsidieregeling woningbouwproductie en duurzaamheid uitgevoerd. Ook hierdoor is het gelukt ruim 350 nieuwbouwwoningen extra duurzaam te ontwikkelen. Vanaf juli 2014 is de regeling aangescherpt, zijn extra ambities opgenomen.
Andere punten op de Zwolse energie-agenda waaraan is gewerkt is, hebben betrekking op de samenwerking met de stad. Daarbij gaat het onder andere om het faciliteren van het windenergie-initiatief van Blauwvinger Energie, waarbij in eerste instantie wordt gewerkt aan een strategie om te komen tot 'meedoen' door de Zwolse samenleving. Ook een voorbeeld is de totstandkoming van het WijBedrijf Dieze-Oost, een coöperatie van, voor en door de wijk, startend met een zonnepanelen-project, maar met perspectief op meer (van onderhoud vastgoed tot voorkoming leegstand). Verder is ingezet op het versterken en verbinden van de netwerken in de stad die bezig zijn met Energie, zoals het Zwols Energiehuis. Maar ook hebben onze verantwoordelijkheid genomen door gebouwen en voorzieningen waar wij als gemeente opdrachtgever voor zijn te verduurzamen of duurzaam te ontwikkelen. Voorbeelden zijn het zwembad, de brandweerkazerne, onze eigen Stadskantoor en Stadhuis en nog een aantal meer. De gemeentelijke rol is dus steeds weer anders, maatwerk is geboden.
Bodem
Voor bodem is gewerkt aan de verdere implementatie en financiering van de Visie op de Ondergrond, waaronder het Gebiedbeheerplan Zwolle Centraal, bescherming van de drinkwaterwinning, cofinanciering van het rijk (€ 2,9 mln.) en afkoop voor diverse locaties. Voor de doorontwikkeling van de Visie op de Ondergrond zijn binnen het project SKB-Showcase de potenties van de ondergrond verkend voor de water- en klimaatopgaven. Daarvoor zijn 3 ruwe businesscases opgesteld. Het vervolg daarvan zal binnen Klimaat Actieve Stad worden opgepakt.
Water
Zwolle ligt in de prachtige delta van IJssel en Vecht. De delta is een aantrekkelijk gebied om in te wonen, werken en recreëren. Het gebied is echter ook kwetsbaar voor klimaatveranderingen. We moeten ons voorbereiden op de gevolgen van de klimaatverandering: meer risico op overstroming en extreem weer (plensbuien, droogte, hittegolven). Daarbij zijn we afhankelijk van beslissingen op nationaal niveau. Op nationaal niveau wordt gewerkt aan het Deltaprogramma. Dit heeft geleid tot 5 Deltabeslissingen die op Prinsjesdag 2014 zijn aangeboden aan de Tweede Kamer. De deltabeslissingen zijn in november 2014 door de Tweede Kamer bekrachtigd. Binnen de IJssel-Vechtdelta is samengewerkt aan de voorbereiding van de Deltabeslissingen en innovatieve maatregelen zoals een waterkerende functie van de geluidswal Stadshagen. Deze samenwerking krijgt een vervolg voor de uitrol van die Deltabeslissingen tot een klimaatbestendige regio. De maatregelen voor waterveiligheid grijpen we aan om de regio duurzaam te ontwikkelen. Een nieuwe dimensie daarbij is de Klimaat Actieve Stad. Op 7 oktober 2014 hebben 33 partijen de regionale intentieovereenkomst Klimaat Actieve Stad regio IJssel-Vechtdelta getekend, waarna een gezamenlijk actieprogramma is opgesteld, inmiddels bestaande uit 42 partijen en 28 initiatieven. In 2014 is ook de concept Zwolse Wateragenda opgesteld. Bij dit proces zijn zeer diverse partijen betrokken om tot een gezamenlijk beeld van de wateropgaven en de benodigde samenwerking te komen (vaststelling Zwolse Wateragenda: maart 2015).
Relevante kaderstellende nota's
Groen
- Concept Groene Agenda 2015 (actualisering Groenbeleidsplan 1998-2010)
- Structuurvisie Vechtcorridor Noord (2013)
- Landschapontwikkelingsplan Zwolle-Zwartewaterland-Kampen (vastgesteld 2010);
- Visie en uitvoeringsprogramma Noordelijke Stadsrand Zwolle (vastgesteld 2009);
- Masterplan Ruimte Voor de Vecht (vastgesteld 2009);
- Ontwikkelingsperspectief en Uitvoeringsprogramma Nationaal Landschap IJsseldelta (vastgesteld 2006);
- Recreatievisie (vastgesteld 2004);
- Speelruimte in Zwolle (vastgesteld 2000);
- Ligplaatsenbeleid recreatievaartuigen (vastgesteld 1995);
- Buurtweiden en Wijkboerderijen (vastgesteld 1993).
Milieu
Geluid
- Handreiking gebiedsgericht werken aan milieu (2008)
- Beleid hogere grenswaarden geluid (2007)
- Geluidsonderzoek gemeentelijke wegen (2010)
- Actieplan geluid gemeente Zwolle 2013-2018
Luchtkwaliteit
- Huidige wet- en regelgeving biedt voldoende handvatten om luchtkwaliteit in ruimtelijke plannen op adequate wijze mee te wegen
Externe Veiligheid
- Beleidsvisie Externe Veiligheid (2013)
- Gemeentelijk uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid
Energie en duurzaam bouwen
- Beleidsvisie windenergie (2004)
- Energie in Zwols beleid (2004)
- Beleidsvisie duurzaam bouwen (2007)
- Visie op de Ondergrond (2007)
- Interim-taakstellingen energie (2010)
- Handreiking voor een Zwolse Energie-agenda 2014-1016
- Programma Implementatie Visie op de Ondergrond (2011)