Om de stad financieel gezond te houden hebben wij vanwege de economische crisis meerdere maatregelen moeten nemen om de tering naar de nering te zetten. Minder inkomsten van het rijk, maar ook een daling van de gemeentelijke inkomsten vanwege tegenvallende bouwproducties en het nemen van verliezen op de grondexploitatie dwongen de gemeente om te bezuinigingen op de bestaande voorzieningen in de stad. Tegelijkertijd is ingezet om ruimte te creëren voor nieuwe ontwikkelingen, zoals de Spoorzone en de decentralisatie van de rijkstaken jeugd, begeleiding en participatie.
Gerekend vanaf 2011 is in totaliteit sprake van 27,6 mln. (bruto 31,6 mln.) aan aangenomen en goedgekeurde bezuinigingsbesluiten, inclusief 2,0 mln. bij begroting 2015. Tot en met 2014 voor 18,2 mln. is geëffectueerd. Voor de periode 2015 t/m 2018 wordt nog 9,4 mln. van de reeds genomen besluiten geëffectueerd. De uitvoering hiervoor ligt op schema, er zijn geen signalen die duiden op het niet halen van de bezuinigingen.
( In de perspectiefnota 2016-2019 wordt ingegaan op de mogelijkheden om een opgaaf van € 11 mln. aan nog te realiseren bezuinigingen in te vullen. Dat is geen onderdeel van deze jaarrekening.)
De reeds gerealiseerde en voorgenomen bezuinigingen/ombuigingen zijn te onderscheiden in beleidsmatige- en bedrijfsvoeringachtige bezuinigingen.
Inhoudelijke maatregelen per 2014
De bezuinigingen op inhoudelijke programma’s waartoe de raad in de afgelopen jaren besloten heeft, liggen op koers qua uitvoering. De bezuinigingen die geëffectueerd zijn per 2014 vindt u in onderstaande tabel. In deze tabel is ook aangegeven voor welke bedragen deze bezuinigingen in 2015 en verder geëffectueerd worden. Tot slot zijn de nieuwe bezuinigingen, waartoe bij begroting 2015 is besloten, per programma aangegeven (ingaande in de periode 2015 t/m 2018).
Beleidsmatige bezuinigingen o.b.v. besluitvorming t/m begroting 2015 (november 2014) | ||||
(bedragen cumulatief x € 1.000) | t/m 2013 | 2014 | 2015/ 2018 | totaal |
Volkshuisvesting | 47 | 18 | 65 | |
Economie | 117 | 97 | 200 | 414 |
Algemeen mobiliteitsbeleid/bereikbaarheid | 17 | 300 | 317 | |
Groen en milieu | 50 | 30 | 40 | 120 |
Ruimte en cultuurhistorie | 4 | 168 | 114 | 286 |
Leefbaarheid en welzijn | 665 | 240 | 370 | 1275 |
Onderwijs en jeugd | 562 | 265 | 484 | 1311 |
Veiligheid | 116 | 340 | 0 | 456 |
Integraal beheer openbare ruimte | 1.261 | 421 | 150 | 1832 |
Sociaal economische zelfredzaamheid | 55 | 0 | 55 | |
Cultuur | 1.378 | 240 | 1062 | 2680 |
Sport | 375 | 157 | 131 | 663 |
Gezondheid en zorg | 1.393 | 372 | 606 | 2371 |
Raad | 100 | 62 | 162 | |
Bestuur en dienstverlening | 144 | 300 | 670 | 1114 |
Vastgoedmanagement | 135 | 210 | 345 | |
Samenleving ( per 2015) | 375 | 375 | ||
Opvang en Bescherming (per 2015) | 79 | 79 | ||
Inkomen (per 2015) | 500 | 500 | ||
Totaal programma’s | 6.419 | 2.630 | 5.371 | 14.420 |
Financieel-technische en overige mutaties | ||||
Wijziging rentesystematiek | 400 | 400 | ||
Parkeren: doorbelasting hogere forfaitaire BTW | 100 | 100 | ||
Afval: doorbelasting hogere forfaitaire BTW | 835 | 835 | ||
Afval: dividend ROVA volledig t.g.v. alg. middelen | 435 | 435 | ||
Riolering: doorbelasting hogere forfaitaire BTW | 281 | 281 | ||
Riolering: doorbelasting onderhoud stedelijk water | 65 | 65 | ||
Totaal financieel-technisch en overig | 835 | 1.281 | 2.116 | |
Totaal bezuinigingen beleidsinhoudelijk | 6.419 | 3.465 | 6.652 | 16.536 |
Maatregelen Bedrijfsvoering
De bezuinigingen op de bedrijfsvoering omvatten een veelheid aan maatregelen. Zoals reductie management en ondersteuning, reductie beleidscapaciteit, efficiëncymaatregelen, lagere huisvestingslasten, voordelen vanwege digitalisering etc. In onderstaand overzicht de voortgang in de doorvoering van de bedrijfsvoeringbezuinigingen.
Voortgang in de doorvoering van bedrijfsvoeringsbezuinigingen | ||||
(bedragen cumulatief x € 1.000) | t/m 2013 | 2014 | 2015/ 2016 | totaal |
Bezuinigingsopdracht raad (netto) | 6.500 | 2.000 | 1.800 | 10.300 |
Gerealiseerde en nog te realiseren maatregelen | 6.341 | 1.980 | 2.749 | 11.070 |
Voor- / nadeel | -159 | -20 | 949 | 770 |
Bij het realiseren van besparingen gaan kosten voor de baat uit. Hiervoor is een implementatiebudget beschikbaar. De tekorten in 2013 en 2014 worden incidenteel opgevangen door een beroep te doen op het implementatiebudget bedrijfsvoering.
De jaarlijkse verschillen worden verrekend via het implementatiebudget ten behoeve van de bezuinigingen. Het voorlopig verwachte structurele voordeel in 2016 is een buffer om eventuele tegenvallers in de uitvoering van de bezuinigingen op te vangen. Daarnaast dient de buffer om nadelige gevolgen (desintegratiekosten) als gevolg van de ‘uitplaatsingen organisatieonderdelen’ in verband met diverse samenwerkingsverbanden op te vangen.
Voor eventuele frictiekosten (bovenformatief personeel) is de organisatie zelf verantwoordelijk. Hier is geen separaat budget voor beschikbaar gesteld. Via herplaatsing wordt getracht de kosten zo beperkt mogelijk te houden.
Bruto – netto bezuinigingen op de bedrijfsvoering
De in bovenstaande tabel vermelde bedrijfsvoeringbezuinigingen betreft de netto-opbrengst. Dat is de opbrengst die ten gunste komt van de algemene middelen. Vanwege de doorbelastingsystematiek van de organisatiekosten (bijv. via uurtarief) komt een deel van de bezuinigingen op de bedrijfsvoering ten goede aan de gemeentelijke tarieven, grondexploitaties en projecten. Om de met de raad afgesproken bezuinigingsopbrengst (netto) te kunnen realiseren ligt de werkelijke bezuiniging ca. 30% hoger (bruto). In onderstaand overzicht is de verhouding bruto – netto zichtbaar gemaakt.
Verhouding bruto - netto | ||||
(bedragen cumulatief x € 1.000) | t/m 2013 | 2014 | 2015/ 2016 | totaal |
Bezuinigingsopdracht raad (netto) | 6.500 | 2.000 | 1.800 | 10.300 |
Bruto te bezuinigen op de bedrijfsvoering | 8.500 | 2.700 | 3.900 | 15.100 |